کالای خطرناک چیست؟

 

آشنایی با کالای خطرناک

 

کالای خطرناک به طور عام به کالایی گفته می شود که موقع جا به جایی، عملیات بارگیری، تخلیه و نگه داری ممکن است باعث انفجار و آتش سوزی شوند و احتمال ایجاد خطر برای سلامتی افراد، اموال و محیط زیست می نماید.

دسته بندی کالاهای خطرناک

کالاهای خطرناک از نظر خصوصیات و نوع خطرشان به 9 طبقه تقسیم می شوند.

1. مواد منفجره Explosives
2. گازها Gases
3. مایعات قابل اشتعال Flammable Liquids
4. جامدات قابل اشتعال Flammable Solids
5. مواد اکسیدکننده Oxidizing Substances
6. مواد سمی و مواد عفونی Toxic & Infectious Substances
7. مواد رادیو اکتیویته Radioactive Material
8. مواد خورنده Corrosive
9. محصولات خطرناکی که در 8 دسته فوق قرار ندارند Miscellaneous Dangerous Goods

کلاس ۱- مواد منفجره

 

مواد منفجره موادی هستند که این توانایی را دارند که به سرعت در اثر واکنش شیمیایی منفجر شوند.

طبقه بندی کلاس 1

• کلاس ۱-۱ باروت
این گروه از مواد منفجره، موادی هستند که احتمال انفجار شدید دارند.
نمونه: TNT، مواد منفجره پلاستیکی، دینامیت و چاشنی
• کلاس ۲-۱ ترکیبات نیتراتی – نیترات سلولز و نیترات پتاسیم
این گروه از مواد منفجره، موادی هستند که احتمال انفجار دارند. ولی قدرت انفجارشان کمتر از گروه قبلی است.
نمونه: بمب ها، نارنجک، مهمات نظامی
• کلاس۳-۱ ترکیبات نیتروژنی
این گروه از مواد منفجره در اثر تماس با آتش به صورت انبوه منفجر می‌گردند، این مواد به هنگام انفجار، مواد و قطعات پرتاب شونده از خود خارج می‌سازند.
نمونه: مواد آتش بازی ها
• کلاس ۴-۱ ترکیبات کلرورها
این گروه از مواد منفجره به شدت می سوزند و دود غلیظی تولید می‌کنند ولی خطر انفجار این مواد کمتر از گروه‌های قبلی است و یا اصلاً‌ خطر انفجاری وجود ندارد.
• کلاس ۵-۱ سوزاننده‌ها
این گروه از مواد منفجره در هنگام سوختن، مواد سمی تولید می‌کنند، در این گروه خطر انفجار کم است.
• کلاس ۶-۱ مهمات
این گروه از مواد باید برای مدتی در مجاورت شعله قرار بگیرند تا گرم و منفجر شوند. خطر انفجار انبوه در این گروه کمتر وجود دارد. این گروه از مواد منفجره، قطعات پرتاب شونده تولید می‌کنند.
• کلاس ۷-۱ مواد آتش زا
این گروه از مواد منفجره خطراتی شامل قابلیت اشتعال یا مسمومیت در بردارند، این مواد باید مدتی در معرض شعله یا حرارت قرار بگیرند تا کاملاً منفجر شوند.
• کلاس ۸-۱ مواد منفجره رادیولوژیکی
این گروه از مواد منفجره خطرات رادیولژیکی داشته که اگر حرارت به آنها برسد منفجر خواهند شد و بر اثر این انفجار، مواد پرتاب شونده از خود تولید می‌کنند.
• کلاس ۹-۱ پودر فلزات
این گروه از مواد غیر قابل انفجار هستند که در ترکیب آنها پودر فلزاتی چون منیزیم، آلومینیوم یا پودر روی دیده می‌شود.

کلاس دوم ( گازها )

 

کالاهای خطرناک این کلاس شامل گازهای تحت فشار، گازهای مایع و یا گازهای محلول تحت فشار می باشد.

گازها به انواع زیر تقسیم بندی می شوند:

• کلاس 2.1 گازهاي قابل اشتعال
به گازهایی گفته می شود که در هوا مشتعل می گردند و باعث ایجاد آتش و یا بیشتر شدن شعله های آتش می شوند. گازهای این گروه می توان هیدروژن، استیلن، LNG و LPG اشاره نمود.
• کلاس 2.2 گازهای غیر قابل اشتعال و غیر سمی 
به گازهاي تحت فشار که نه قابلیت اشتعال دارند و نه مسمویت گفته می شود. گازهای این گروه عبارتند از نیتروژن، دي اکسید کربن، هواي فشرده، هلیم
برخی از گازهاي این کلاس باعث ایجاد خطر خفگی می گردند به عنوان مثال گاز نیتروژن و دي اکسید کربن
• کلاس 2.3 گازهاي سمی 
گازهایی هستند که در صورت استنشاق می توانند باعث مرگ یا مصدومیت شدید گردند. علاوه بر خواص سمی داراي خواص دیگري همچون قابلیت اشتعال، اکسید کنندگی یا خورندگی را هم دارند. گازهای این گروه عبارتند از: متیل برومید، گاز امونیاك، منواکسید کربن و دي اکسید سولفور

کلاس 3 مایعات قابل اشتعال

 

مایعات قابل اشتعال از خود بخاراتی تولید نموده که این بخارات می توانند در داخل هوا در صورت وجود منبع تولید جرقه مشتعل گردند.

کلاس 4 جامدات قابل اشتعال

 

این گروه موادی با پتانسیل احتراق خود به خودی و همچنین در مجاورت با آب از خود گاز قابل اشتعال تولید می کنند. مواد موجود در این گروه به راحتی قابل اشتعال بوده و می تواند باعث ایجاد آتش سوزی شوند.

کلاس 1-4 جامدات قابل اشتعال
موادی که به راحتی مشتعل شده و قابل احتراق هستند.
نمونه: نیتروسلولز، فسفرها، کبریت ها و اسیدپیکریک

کلاس 2-4 جامدات که منجر به احتراق خود به خودی می شود.
نمونه: ذغال، پنبه و فسفر سفید

کلاس 3-4 جامدات خطرناک که در تماس آب گازهای قابل اشتعال منتشر می کنند.
شامل جامداتی است که در تماس با آب ایجاد گازهای قابل اشتعال می کنند.
نمونه: فسفید آلومینیوم و کاربید کلسیم

کلاس 5 مواد اکسید کننده

۱-۵- مواد اکسید کننده
مواد اکسید کننده موادی هستند که خودشان قابل اشتعال نیستند اما با کسب اکسیژن باعث اشتعال سایر مواد می شوند.
نمونه: نیترات آمونیوم و نیترات پتاسیم
۲-۵- پراکسیدهای آلی
این مواد از لحاظ حرارتی ناپایدار بوده و بسیار تمایل به انجام واکنش هاي خطرناك با دیگر مواد را دارند.
نمونه: بنزویل پروکساید و متیل اتیل کتان پروکساید

کلاس 6 مواد سمی

۱-۶- مواد سمی
مواد این گروه در صورت بلعیده شدن، استنشاق و تماس با پوست دست باعث مرگ یا آسیب جدي می شود. همچنین خطرات دیگری چون قابلیت اشتعال یا قابلیت خورندگی دارند. کلیه مواد سمی در مجاورت آتش از خود گازهای سمی متصاعد می کنند.

۲-۶- مواد عفونی
مواد عفونی، مواد حاوی عوامل بیماری زا هستند که میتوانند در انسان و حیوان تولید بیماری کنند.

کلاس 7 مواد رادیو اکتیو

مواد رادیواکتیو به موادی گفته می‌شود که دارای تشعشعات رادیو اکتیو بوده و به علت فوق‌العاده خطرناک بودن این اجسام، قوانین خاص جهت حمل و نقل و انبارداری آنها با برچسب‌های مخصوص موجود می‌باشد.

کلاس 8 مواد خورنده

مواد خورنده موادی هستند که در صورت تماس با بافتهای زنده، از طریق واکنش های شیمیایی، به آنها آسیب می رسانند و همچنین بلعیدن یا استنشاق بخار این گونه مواد باعث ایجاد مسمومیت می شود. در اثر تماس با سایر مواد باعث وارد آمدن آسیب به فلزات، سایر کالاها و حتی وسایل حمل و نقل می شوند.
نمونه: اسید سولفوریک

کلاس 9 سایر مواد و فراورده های خطرناک

کالاهای خطرناک متفرقه موادی هستند که در طول حمل و نقل خطری ایجاد می کنند و توسط کلاس های دیگر پوشش داده نمی شود.

کالای خطرناک، ارسال کالای خطرناک، کالای خطرناک چیست، کالای خطرناک، انواع کالای خطرناک